HILI BESI AAT HO KONDISAUN MORAS

“Moras mos pasiensia no...se ita la hili lata no besi aat hodi faan se mak fo hahan mai ita”

Oras hatudu tuku 06:57 Caicoli nia malairin sei kroat haborus hau kulit halo hau nia fuan mos nakdedar loos maibe hau obriga aan hader husi toba fatin maske matan fuan sei moruk no isin sei baruk.

Hader sedu hodi lao neneik hakbesik aan ba baraka kiikoan ida iha Escola Cristal nia oin, barraka nee ho naruk metro haat no luan metro rua resin deit, nia kakuluk taka ho kalen fruzu no dodok , matan hateken husi liur ba laran nakukun loos tanba la iha ahi oan ida mak leno iha laran, maibe fatin nee mak Martinho da Costa (60) no nia fuan sorin (ferik oan) Alda (40) hamahan aan iha fatin nee hodi kompete moris iha Capital Díli.
Martinho da Costa, husi Munisipio Ermera Posto Administrativo Hatulia, isin lotuk morena, kaer servisu ho liman sorin deit no haré mundo nia furak ho matan sorin, falun roupa foer ba nia isin lolon.
Hau too ona avo nia uma hau dehan ‘Bom dia avo’ hau komprimenta avo nebee sei tuku hela kalen aat. ‘bom dia no’ avo nee hatan ho lian bee neneik tebes.

Hau sente laran nee triste sama rai la metin hanesan hambrik iha kalohan leten wainhira matan hateke ba avo nebee tuku hela kalen nebee ohin nia ba halibur nee ho liman sorin deit, iha hau nia hakbesik nee hau finji husu ‘kolega sira dehan avo moras ga’ hau husu tanba hau rona husi vizinhu dehan avo ne moras. “Sim no...hau moras hela” avo nee hatan ho ibun laran. “avo moras tanba sa la deskansa deit” hau fo hanoin ba avo nee atu tau matan ba nia saude, maibe avo nee fo razaun ida nebee sukit ita fuan ‘Maske moras mos pasensia deit no...se ita la hili kalen no besi aat ba faan se mak fo han ba ita atu han’ avo nee hatan hau ho lian nakdedar tanba moras.

Kosar ween rihun ba rihun bee turuk habokon Martinho nia isin lolon maibe nia la hakiduk tanba nia aan konsiente nia mak sai mahan moris ba nia ferikoan bee hein hela iha uma.
“se hau mak la hili lata no besi aat hirak nee hodi faan kalan ami hansaida” tenik Martiho.
Ema husi Munisipio Ermera posto Administrativo Hatualia nee hakatuir tan, kalen no besi aat nebee nia halibur sei ba tetu iha kopanhia neebee presiza. atu nunee nia bele hetan netik dólar tahan ruma hodi hatan ba uma laran nia halerik.

“Halibur oituan-oituan wanhira barak ona mak foin ba tetu ema nebee mak presija sosa, hau fo hatene kareta mai tula orsida ba tetu mos dalaruma hetan dolar sanulu deit entaun kareta lima dolar hau lima dolar ” nia explika.

Hili lixo ho kabun mamuk laos buat fasil ida, maibe osan nebee nia hetan husi faan besi aat nee dalaruma sosa fos karon ida mos la kotu.
‘hau mai sosa deit fos rahun tanba ita sosa karon ida osan la too, uluk Indonesia nia tempu nee sasan folin sei barato oituan agora tempu ukun aan nee sasan hotu karun ita sosa labele osan la too’ Martinho halo komparasaun ho oin triste.

isin nebee aleza no moras bee nia sofre hamenus alezado nee nia kbiit hodi la bele halibur lixo iha fatin nebee dok husi nia hela fatin.
Maske lalaok funu halo nia isin lolon la kompletu ona maibe servisu hanesan mos ema normal.
‘avo nee ita hare liman sorin deit mos servisu nee liu fali ita sira liman ain kompletu nee maun, katuas nee sai ba hili lata nee dala ruma tuku lima madrugada,’ viziñu Matinho Alves Ribeirokonta ho triste hodi kakuak katuas bee iha sorin.

situasaun moruk bee alezado nee sente, halo Xefe Suco Caicoli Hipolito Marques mos laran moras no promete sei hakbesik aan ba alezado nee hodi hatene lolos nia moris. ‘katuas nee hau rekonhese nia hau nia ema, hau halo proposta hatama ba Ministerio Soliriedade Sosial hodi apoio fos karon ida kada fulan tolu, konaba nia uma hau sidauk hare ho matan lolos maibe ho informasaun nebee agora ita boot mai hatoo nee tempo besik hau sei ba hare direktamente nia moris’ nia promete.

Moris mukit obriga ema haforsa aan, dalaruma hasoru desafio ho fuan tanis halerik hadotan nia isin lolon tomak, maibe la iha dalan seluk atu hili além de esforso aan.

Scos Vieira.

PRIMEIRA DAMA HATAN ONA TIU MARTIHNO NIA HALERIK

Wainhira Maromak hadomi nia bibi atan Maromak sei koko nia ho sasidik oi-oin, wainhira nia sicero (iklash) ba tentasaun hirak ne’e entaun maromak foti nia hanesan ema preferensial (istimewa) ida.

Lia fuan badak ne’e refleta tiu Martinho da Costa ho Alda Orleães nebe’e moris mukit maibe nia koko aan hanesan ema forsa ida hodi hatan ba uma laran nia halerik.

Ohin loron Tersa-feira ponteiro oras hatudu ba numero 10:37 Priemeira Dama Isabel Fereira lori notisia furak ida ba tiu Martinho ho nia ferik oan Alda iha Caicoli, tanba primeira dama hatan ona familia mukit nebe’e durante ne’e halerik hela ba ai-mahan (uma).

Tuir observasaun jornalista iha terreno, Primeira Dama lori kedan tekniku sira hodi rekolla dadus atu konstrui uma ba familia nain rua ne’e.

Tuir tekniku nebe’e ba rekolla dadus iha terreno ne’e katak uma ne’e bele halo durante semana ida ka rua hodi remata.

Ohin loron Sabadu 171015..dadersan.Sai hnesan loron importnte ba Faimilia Martinho ho nia ferik oan Alda tnb lron nee Primeira Dama Isabel Fereira entrega ofisialmnte uma ho luan metro 4 no naruk metro 10 ba Tiu Martinho no nia ferikoan... Tuir PD Isabel katak orsamntu ba uma nee rasik la too dolar rihun rua Maluk sra bele hare Tiu Martinho nia hela fatin uluk no agora.....Prabnss ba Primeira Dama no kompnhia nbe mk laran luak hodi ajuda ba Familia nee.....obrigadu ms ba mluk FB Htu nb esfrsu aan hdi fahe info nee na ema htu....ita htu nx esfrsu....sira nia halerik sai ita nx preokupasaun ABC.