Friday, 2 February 2018

Anin Fuik Neon Laek.
Vitima Beatriz Abu-Mau hatudu foto uma ne'ebe mak anin bo'ot sobu iha aldeia Aimutin.
foto : Scos Vieira
Feto isin mutin sadere an iha parede Sede Suku Comoro iha área Kampung Baru Suku Comoro Posto Administrative Dom Aleixo Munisípiu Díli. Feto fuk mutin ne’e nia hateke nakonu ho muron, hanesan hanoin maneira oinsa atu hetan tulun lalais husi ema laran luak balun.
Nia hateke ba retratu iha liman ne’e matan ween nakonu iha nia matan fuan tanba nia haré nia uma ne’ebé mak anin sobu iha kinta feira-lorokraik. Nia lori retradu ne’e hodi hatudu nia Na’i Xefe Suku Comoro hodi hetan tulun lalais husi Ministériu Solidariedade Sosial.
“ne’e hau nia uma ne’ebé mak anin sobu horiseik (kinta, dia 01 Fevereiru)” Dehan vítima Beatriz Abu-Mau hodi hatudu foto uma bé anin sobu ba Xefe Suku Comoro.
atu fó sala ba sé loos, tanba anin fuik neon laek no matan delek mak sobu ai-mahan lembransa bé laen matebian husik ba fen istimada ho nia oan kiak sira iha Aldeia Aimutin Suku Comoro. Anin fuik nia hahalok ne’e halo feto faluk ne’e nia moris hetok todan tan.
Feto husi munisípio Bobonaro ne’e sente todan tebes tanba wainhira nia hasoru susar ne’e la iha mane ida mak iha nia sorin atu nia bele sadere, oan nain 6 mak óras ne’e hamaluk nia maibé sidauk iha kbi’it hodi hadia uma ne’ebé mak anin sobu ona ne’e.
“kalan hau tanis to’o loron, tanba hau nia laen mate tiha ona, sé loos mak bele tulun hau ho oan sira? Oan sira mós sei ki’ikoan hotu” Beatriz hato’o nia susar hodi hamonu mataween.
Anin sobu sai uma kakuluk no sasan uma laran mós estraga total tanba udan been hoban. Roupa eskola nian mós estraga hotu halo ferik nia oan sira tenki lisensa hodi tanba la iha roupa eskola rezerva atu sira bele hatais hodi homan mehi iha uma matenek nian.
“bainhira anin sobu uma ami ba toba ho viziñu sira nia uma, hau nia oan sira mós lisensa hotu tanba nia roupa eskola udan been hoban hotu” tenik nia.

Inan Faluk Nia Esforsu.

Molok todan ne’e monu iha feto faluk no oan kiak ne’e nia kabas leten, sira sente nanis ona moris ne’e moruk no leba nanis ona moris ne’e nia todan bainhira Maromak hakotu Beatriz nia laen kaben nia peregrenasaun moris iha mundu iha tinan 2014.
La fásil feto kaer servisu feto no mane nian dala ida iha biban ne’ebé hanesan. Sá tan idade ne’ebé aumenta halo nia kbiit mós nanotak ba dadauk.
Katuas oan bé uluk sei moris nia haknaar an hanesan seguransa sívil iha kompañia ida, maibé osan la to’o tanba ne’e mak feto faluk ne’e deside hodi fase ema nia roupa hodi hetan osan atu nune’e nia bele selu oan sira nia eskola.
Roupa ne’eb’e mak nia fase lá’os ho mákina maib’e ho liman fuan sanulu, hafoin fase nia tenki estrika hotu no hikar iha fatin hodi hein uma nain mai hatais. Servisu hanesan atan hodi ku’u nia fuan iha loron aban.
“fulan ida nia hetan osan dólar 150 ida ne’e mak hau selu ba oan nain 6 nia eskola. Oan balun eskola iha SMA São Pedro no eskola privadu iha Díli laran. Osan fase roupa nian ne’e la to’o tanba ne’e hau fase hotu ema nia roupa hau tenki mai tunu fali sate” dehan feto Bobonaro ne’e.
Tinan be hahu nakaras ba dadaun lá’os sai razaun atu nia bele tur hakmatek iha uma hodi fihir deit oan sira husik hela eskola iha dalan klaran. Esforsu tomak ne’ebé ferik ne’e halo ho hanoin ida katak oan sira sei hadia moris ne’ebé ema hakribi dadauk ne’e bainhira remata eskola hotu.
“oan sira nia eskola ne’e importante hau fiar loron ida nia bele hadia fali ami nia moris ne’e” nia hato’o esperansa.
Inan nia domin la iha sasukat ida iha mundu, inan hedi lia fuan pasensia iha nia fuan hun hodi kaer serbisu todan eh kmaan, tan deit hakarak oan sira kaer metin nia mehi bé sei falun an iha abu-abu dezafiu nian.
Reportazém : Scos Vieira.