Thursday, 7 September 2017

FETO 'MOKO' SOBU-MONTA.


Foto Istimewa, Google.


Sé mak sidauk hatene  lia fuan ‘Moko’ ne'e? lia fuan ‘Moko’ ne’e mai husi KINAMOKO ALIAS LABARIK. Bainhira ema ida hatene, katak ema ne'e husi rai ulun, konserteja sira goja ho lia fuan "kinamoko, temara ha, rau ana kapare ?" dalen tetum karik LABARIK BA NE’EBÉ, DIAK KA LA’E?. Hau introdús liu kinamoko sira nia lian atu nune’e ita labele haluha Lospalos/Lautem nia identidade. Dala wain, rai ikun no rai klaran nia oan dale “Maluk sira husi rai ulun ne’e la hatene ko’alia Tetum karik? Ne’e mak loro-loron koalia mak Fataluku” dalaruma Lautem oan sira rona lia fuan ne’e ho nia tilun rasik, maibé la preokupa.

       Husi portaun bo’ot ofisina Nasional, hau hetan ona feto ida hatais, kamizola kor mean (faru ho kalsa tutan malu” hau hanoin pilota ida, maibé la’e.  Nia ema ne’ebé tuku malu ho pessa kareta nian (mekânika). Feto nurak, fuk been iha otas nanotak nia leet, nia la sente kolen maibé sente orgullu ba nia knaar be nia hknaar an ba "Hau lakohi dehan feto labele. Feto mos bele" Hedi metin lia fuan ne’e iha kakutak nudar kbiit ba nia hodi kaer servisu ne’ebé todan iha ema nia haré.  Feto isin morena ho naran istimada Rina, husi postu administrtivu Lospalos, Munispiu Lautem. Sobu no monta pessa kareta estadu nian, nudar servisu loron-loron ba 'kinamoko' morena oan ne’e. Rina, uluka eskola iha Eskola Teknika Vocasional Lospalos remata iha tinan 2013 no kontinua nia estudu iha DILI INSTITUTE OF THECNOLOGI-DIT. Joven tinan 24 ne’e hili mekanika.  "Kinamoko hai kapare ha=labarik ladiak ona ne’e"  hateten Rina nia Belun hodi goja nia bainhira sobu kareta nia pneu bo’ot "Ah! Wari rau ha=diak hela ne’e" Rina hatan nia maluk no fó hamnsa ki’ik.
Haré husi Rina nia hahalok  ne’e, nia Enjoy los ho nia servisu. Rina sente, servisu ne’e nudar vokasaun ida ba nia, tanba nia rasik lahtene oinsa atu pinta nia razaun ne’ebé lori nia hili mekanika ne’e ho lia fuan.
Loron ida, Rina bele sobu kareta 2 to’o 4 depende ba kareta ne’ebé avaria "Iha ne’e sobu roda, troka oli, hatun mesin, hadia travaun" Dehan jovem ain as ne'e.
Iha biban nee, Director Ofisina nasional mós apresia ho feto Timor ne’ebé hili dalan mekanika. Maibe fou-foun, Direktor ne’e la fiar Rina bele sai mekanika "hmm, tanba ne’e mak ema dehan, atu hare livru karik, lable hare husi nia liur, maibé sani to’o nia laran" Hau hanoin iha laran.
Direktor nee dehan tan "Rina servisu hnsan mane, nia bele servisu iha ne’e".

Hakerek Nain : Constancio dos Santos Vieira.